پولیپ بینی چیست؟ انحراف بینی چیست؟ اصلا تفاوت انحراف و پلیپ بینی چیست؟
گاهی اصلاحات پزشکی برای کسانی که آشنایی چندانی با این ماجرا ندارند علامت‌های سوال بزرگی را به وجود می‌آورد. به ویژه اگر این موضوع در مورد بینی و مشکلات آن باشد، پای حرف‌های غیر علمی هم به میان کشیده می‌شود و هر کسی نسخه‌ای ویژه برای همه می‌پیچد!
به همین دلیل تصمیم گرفتیم که در این مقاله، تکلیف یکی از سوال‌های پُرتکرار در زمینه بینی و چالش‌های آن را روشن کنیم. اگر شما هم در مورد تفاوت میان انحراف بینی و پولیپ بینی دچار سردرگمی شده‌اید تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
آیا انحراف بینی و پلیپ بینی یکسان هستند؟
برای آنکه بتوانیم تفاوت میان انحراف بینی و پولیپ بینی را بهتر درک کنیم بهتر است هر کدام از این موارد را جداگانه برایتان توضیح دهیم. بیایید کار را با پولیپ بینی شروع کنیم.
پولیپ بینی چیست؟
سطح داخلی بینی با لایه‌ای مرطوب به نام «مخاط» پوشانده شده است. نقش این لایه، مرطوب کردن هوای خشک بیرونی است. این لایه مخاطی، بسیار حساس است و اگر در برابر عوامل حساسیت‌زا و آلرژیک قرار بگیرد، دچار التهاب می‌شود.
نتیجه این التهاب به وجود آمدن مایعی است که به مرور زمان در حفره‌های بینی و سینوس‌ها به شکل «اشک» یا «حبه انگور» با پوششی نازک، جمع می‌شود. به این مایع داخل پوشش نازک «پولیپ بینی» یا «Nasal polyps» می‌گویند.
انحراف بینی چیست؟
حفره بینی با کمک یک تیغه از جنس غضروف به نام «سپتوم» (Septum) از وسط به دو قسمت تقسیم شده است. وجود این تیغه در بینی به ما کمک می‌کند تا خیلی راحت جریان هوا را به درون بینی خود بکشیم و آن را بیرون دهیم. در حالت عادی، این تیغه، درست در میانه حفره بینی قرار گرفته است. مشکل از آنجا آغاز می‌شود که این تیغه به دلیل‌های گوناگون دچار انحراف می‌شود. به این انحراف، «انحراف بینی» یا «Deviated septum» می‌گویند.
تشخیص پلیپ از انحراف بینی؛ سخت یا آسان؟
اما نکته کوچکی در مورد پولیپ بینی و انحراف بینی وجود دارد که نقش پل را بین آن دو بازی می‌کند. پازل گمشده ما در «التهاب بینی» نهفته است. اجازه بدهید موضوع را بیشتر برایتان توضیح دهیم.
وجود انحراف در بینی، عوارض ریز و درشت زیادی را با خود به دنبال دارد که «التهاب» و «عفونت سینوس‌ها» دو مورد از مهم‌ترین آنها هستند.
اگر کمی در تعریف پولیپ بینی دقیق شویم می‌بینیم که یکی از بزرگ‌ترین علت‌های به وجود آمدن پولیپ، وجود التهاب و عفونت در مخاط بینی است.
با این حساب می‌توان گفت که وقتی انحراف بینی باعث ایجاد التهاب و عفونت شود، می‌تواند پولیپ بینی را هم به وجود بیاورد!
برای تشخیص دقیق‌تر این ماجرا باید نگاهی به علایم وجود انحراف و پلیپ در بینی بیندازیم:
نشانه‌های وجود پولیپ در بینی:
- احساس گرفتگی در یک یا هر دو سوراخ بینی
- آبریزش بینی
- وجود خلط همیشگی در گلو
- کم شدن یا از دست دادن حس بویایی
- ضعیف شدن حس چشایی
- خروپف کردن در خواب
- احساس خفگی در خواب که به آن «آپنه خواب» هم می‌گویند
- احساس فشار و سنگینی در صورت و بینی
- دندان درد
- خونریزی‌های از بینی
- عفونت‌های پی در پی در سینوس‌ها
حالا بیایید به سراغ نشانه‌های انحراف در بینی برویم:
- احساس کیپ بودن بینی در یکی از سوراخ‌ها
- احساس درد در صورت و بخش اطراف بینی
- احساس گرفتگی در بینی
- به وجود آمدن صدا موقع نفس کشیدن
- احساس خشکی در بینی
- احساس فشار در سوراخ‌های بینی
- خون دماغ شدن
- عفونت گوش
- درگیر بودن با التهاب و حتی عفونت سینوزیت
- کم شدن احساس بویایی
- تو دماغی حرف زدن
- درگیر بودن با خلط در پشت گلو
- آپنه خواب
- خروپف کردن
همانطور که می‌بیند بیشتر این نشانه‌ها به هم شبیه هستند. نکته قابل توجهی که می‌تواند تا حدودی میان انحراف بینی و پولیپ بینی تفاوت ایجاد کند این است که در انحراف بینی، معمولا فقط یکی از حفره‌های بینی گرفته و مسدود است اما در پولیپ بینی این گرفتگی گاهی در یک طرف و گاهی در طرف دیگر خواهد بود.
لطفا تشخیص دقیق این ماجرا را به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی بسپارید. چون حتی اگر دچار انحراف بینی باشید هم نمی‌توانید به طور یقین بگویید که پولیپ بینی هم دارید. پزشک با روش‌های ویژه خودش می‌تواند این موضوع را تشخیص دهد.
پلیپ بینی چطور درمان می‌شود؟
درمان پولیپ بینی معمولا به سه شکل «دارویی»، «جراحی» و «ترکیبی» انجام می‌شود. پزشک با توجه به وضعیت شما، میزان بزرگ شدن پولیپ‌ها، کیفیت تنفستان و شدت عوارضی که با آن درگیر هستید، یکی از سه روش بالا را برای درمان شما پیش می‌گیرد. بیایید کمی در این روش‌های درمانی، دقیق‌تر شویم:
درمان پلیپ بینی با استفاده از دارو
- کمک گرفتن از انواع آنتی هیستامین‌ها و داروهای کاهش دهنده التهاب
اصلی‌ترین علت ایجاد پولیپ بینی «آلرژی» است. وقتی پای آلرژی‌ها در میان باشد، بدن پر از هیستامین و دستگاه تنفسی ملتهب می‌شود. به همین دلیل پزشک با تجویز «آنتی هیستامین‌ها» و داروهای ضد التهاب تلاش می‌کند تا از قدرت پولیپ کم کرده و نشانه‌ها را درمان کند.
- تمیز و ضد عفونی کردن بینی
پزشک برای ضد عفونی، تمیز و مرطوب نگه داشتن حفره بینی از شما می‌خواهد که با استفاده از اسپری‌های ویژه و حتی سرم شستشوی بینی، حفره بینی‌تان را از عوامل ایجاد کننده آلرژی و ترشحات اضافی تمیز کنید. این موضوع هم می‌تواند به نوبه خود به کاهش علائم پولیپ بینی کمک کند.
- استفاده از داروهای استروئیدی
داروهای استروئیدی شکلی قوی‌تر از درمان دارویی برای پلیپ بینی هستند. ولی با توجه به عوارض بسیار زیادی که دارند معمولا پزشک‌ها اجازه نمی‌دهند که بیمار بیش از یک هفته تا 10 روز از آنها استفاده کند. اگر پولیپ‌ها با این داروها هم کنترل نشوند، راه بعدی، جراحی و خارج کردن آنها از حفره بینی و سینوس‌ها است.
درمان پلیپ بینی با جراحی
جراحی پولیپ بینی، راه‌حلی تهاجمی‌تر است و پزشک زمانی به سراغ آن می‌رود که مطمئن شود پولیپ‌های شما با درمان دارویی کنترل نمی‌شوند. این جراحی با چند روش مختلف انجام می‌شود. بیایید نگاهی به آنها بیندازیم:
- جراحی آندوسکوپیک
پزشک در این روش با استفاده از دستگاه آندوسکوپی، پولیپ‌ها را شناسایی و آنها را از بینی خارج می‌کند. این روش نوعی جراحی سرپایی به حساب می‌آید.
- جراحی بالون سینوپلاستی
در این روش، پزشک با فرستادن یک بالون درون سینوس‌ها آنها را از پولیپ‌ها و عفونت‌ها خالی می‌کند.
- جراحی باز
اگر پولیپ‌ها آنقدر زیاد و بزرگ باشند که پزشک نتواند با هیچ کدام از روش‌های بالا آنها را تخلیه یا درمان کند از روش جراحی باز کمک می‌گیرد.
انحراف بینی چطور درمان می‌شود؟
همانطور که با هم گفتیم در انحراف بینی، تیغه میانی بینی از حالت صاف خود خارج و دچار انحنا می‌شود. این تیغه از جنس غضروف است و دارو نمی‌تواند شکل آن را تغییر دهد یا آن را صاف کند. ولی پزشک برای کاهش التهاب‌ها و عفونت‌هایی که در اثر این انحنا و انحراف به وجود آمده‌اند به طور موقت از روش‌های دارویی کمک می‌گیرد. در انتها تنها راهی که می‌تواند انحراف تیغه بینی را یک بار برای همیشه درمان کند، جراحی است.
ماجرای پشت پرده انحراف بینی و اختلالات خواب
وجود انحراف بینی می‌تواند سریالی از اختلال‌های خواب را برای شما به وجود بیاورد. در نتیجه این ماجرا، شما انرژی لازم برای انجام فعالیت‌های روزانه خودتان را از دست می‌دهید و حتی خلقتان هم تنگ می‌شود. حالا سوال اصلی اینجا است که انحراف بینی چطور این کار را انجام می‌دهد؟ بیایید به چند مورد از آنها نگاهی بیندازیم:
- تجربه آپنه خواب
یکی از عوارض انحراف بینی «آپنه خواب» است که در آن شما با احساس خفگی ناگهان از خواب می‌پرید.
- خروپف کردن
شاید در این مورد خودتان چندان متوجه ماجرا نشوید ولی اطرافیانتان شما را به دلیل تولید این همه سر و صدا از خواب بیدار می‌کنند!
- کیپ بودن سوراخ بینی و نفس کشیدن از دهان
انحراف بینی می‌تواند یک یا هر دو سوراخ بینی را کاملا یا تا حد زیادی کیپ کند. در این شرایط، بدن شما به طور خودکار به سراغ تنفس دهانی می‌رود. همین موضوع می‌تواند باعث خشک شدن دهانتان شود و تنفس را سخت‌تر کند.
از طرفی، موقع خواب، زبان شما به سمت انتهای گلویتان می‌رود و باعث می‌شود که مسیر ورود و خروج هوا تنگ‌تر شود. این موضوع هم به نوبه خود می‌تواند باعث سخت شدن تنفس و به وجود آمدن اختلالات خواب شود.
عفونت سینوسی ناشی از انحراف بینی است یا پلیپ؟
اصلی‌ترین علت ایجاد عفونت‌های سینوسی به ویژه از نوع مزمن آنها «وجود آلرژی» است. آلرژی می‌تواند به خودی خود پولیپ‌های بینی را به وجود بیاورد. چون باعث التهاب در ناحیه سینوسی می‌شود. ولی از آن طرف، وجود انحراف در بینی یا پولیپ‌هایی که از قبل در بینی و سینوس‌ها وجود داشته‌اند می‌توانند عفونت سینوسی را بیشتر کنند.
انجام جراحی پلیپ یا انحراف بینی هم زمان با سایر جراحی‌ها ممکن است؟
پزشک می‌تواند جراحی زیبایی و درمانی را با هم ترکیب کند. به این ترتیب، در طول یک جلسه عمل، پولیپ‌ها را خارج کرده، انحراف بینی را اصلاح کرده، اندازه پل بینی را متعادل و پره‌های بینی را به شکلی که بیمار می‌خواهد جراحی زیبایی می‌کند.
با انجام همزمان این سه عمل، بیمار فقط یک بار بیهوش می‌شود، یک بار دوره نقاهت بعد از عمل را تجربه می‌کند و برای همیشه از دست مشکلاتی که یک عمر او را اذیت می‌کردند راحت می‌شود.
پاسخ به چند پرسش پُرتکرار در مورد تفاوت انحراف و پلیپ بینی
موارد زیر پرسش‌هایی هستند که از سوی کاربران مختلف بارها پرسیده شده‌اند. شما هم نگاهی به آنها بیندازید:
- انحراف بینی و پولیپ بینی چه فرقی با هم دارند؟
انحراف بینی به کج یا مارپیچ بودن تیغه غضروفی میان بینی گفته می‌شود ولی پولیپ بینی، جمع شدن مایع ترشح شده از مخاط بینی درون روکشی نازک است که از دیواره بینی و سینوس‌ها آویزان می‌شود. با این وجود تقریبا هر دو موضوع، علایم یکسانی دارند.
- آیا انحراف بینی یا پلیپ بینی می‌توانند مشکلات تنفسی به وجود بیاورند؟
بله. هر دو مورد یعنی «انحراف بینی» و «پولیپ بینی» می‌توانند مسیر ورود و خروج هوا به بینی را با سختی همراه کنند. همین موضوع می‌تواند شما را با مشکلات تنفسی مختلفی درگیر کند.
- آیا می‌توان به طور همزمان پولیپ بینی و انحراف بینی را درمان کرد؟
بله. پزشک شما می‌تواند عمل برداشتن پولیپ‌های بینی، اصلاح انحراف بینی و زیبایی بینی را در یک جلسه انجام دهد.
- آیا بیمه از عمل پولیپ بینی یا انحراف بینی پشتیبانی می‌کند؟
عمل پولیپ بینی و انحراف بینی در دسته عمل‌های درمانی قرار می‌گیرند. به همین دلیل بیمه از آنها پشتیبانی می‌کند.
به جای تحمل کردن به فکر چاره باشید
تحمل یکی از مشکلات بینی چه پولیپ باشد و چه انحراف بینی به خودی خود سخت است. حالا اگر اینها دست به دست هم دهند و تصمیم بگیرند که یکجا در وسعت کوچک بینی ما خودنمایی کنند، روزگار را به کاممان زهر خواهند کرد.
ولی خوشبختانه علم پیشرفت کرده و راه چاره‌ای برای حل کردن تمام این مشکلات وجود دارد. تنها کاری که باید انجام دهید پیدا کردن یک پزشک متخصص و قابل اعتماد است تا از او بخواهید تمام این چالش‌ها را در طول عمل بینی برطرف کند.
بالاخره تفاوتشون رو متوجه شدممرسی بابت مطلب خوبتون