هر روز افراد زیادی با گرفتگی بینی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. این موضوع به ظاهر ساده می‌تواند روی اعصاب، سلامتی، کیفیت زندگی و تنفس تاثیر منفی بگذارد. علت‌های زیادی پشت گرفتگی یک یا هر دو سوراخ بینی وجود دارند که در انتخاب روند درمان آن نقش مهمی را بازی می‌کنند. در این مقاله از وب‌سایت دکتر قارونی می‌خواهیم شما را با احتقان بینی، علت‌های ابتلا به آن، روش‌های پیشگیری، درمان و ارتباط آن با سینوزیت و پولیپ بینی آشناتر کنیم. با ما همراه باشید.
گرفتگی بینی چیست؟
گرفتگی در بینی که آن را با نام «احتقان» هم می‌شناسند، وضعیتی است که در آن، بینی پُر و کیپ می‌شود. معمولا این عارضه با التهاب در حفره بینی و کاهش کیفیت تنفس و حتی ناتوانی در تنفس طبیعی از بینی همراه است.
علائم گرفتگی بینی چیستند؟
گرفتگی در بینی علائم روشنی دارد که در صورت مبتلا شدن به آن خیلی راحت می‌توانید این موضوع را تشخیص دهید. موارد زیر از نشانه‌های ابتلا به این مشکل هستند.
1- آبریزش بینی
یکی از اولین علائم احتقان بینی، ترشح بیش از اندازه مخاط بینی است که خودش را در قالب آبریزش از بینی نشان می‌دهد. این موضوع می‌تواند نشانه‌ای از مبتلا شدن به بیماری‌های ویروسی یا واکنش‌های آلرژیک هم باشد.
2- احساس درد در صورت
حفره‌های سینوسی در صورت می‌توانند به دلیل گرفتگی بینی که زمینه را برای عفونت و التهاب فراهم می‌کند دچار درد باشند.
3- وجود تورم در بافت بینی
التهاب در حفره بینی می‌تواند باعث ایجاد تورم و به وجود آوردن احساس گرفتگی در بینی شود.
4- عطسه و گاهی سرفه
در صورت بروز احتقان بینی، بدن هم دست به کار می‌شود و با ایجاد عطسه و سرفه به دنبال باز کردن مسیر تنفسی و خارج کردن مخاط اضافی است. به همین دلیل، گرفتگی در بینی با سرفه و عطسه همراه خواهد بود.
عامل اصلی گرفتگی بینی
ایجاد احتقان در بینی دلیل‌های متنوعی دارد؛ ولی با این وجود، سه عامل اصلی نقش پررنگ‌تری دارند.
1- مبتلا شدن به عفونت‌های ویروسی
مواردی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا می‌توانند باعث ایجاد التهاب، تورم و گرفتگی در بینی شوند.
2- عود کردن آلرژی
اگر بدن شما در معرض عوامل آلرژی‌زا مانند گرد و غبار، گرده گل‌ها، آلودگی‌های محیطی، آلودگی هوا و موادی که به آنها حساسیت دارید قرار بگیرد می‌تواند به گرفتگی در بینی دچار شود.
3- سینوزیت
وجود التهاب و عفونت در سینوس‌ها مورد دیگری است که می‌تواند زمینه را برای ایجاد احتقان بینی فراهم کند.
روش‌های پیشگیری از گرفتگی بینی چیستند؟
راه‌های مختلفی برای پیشگیری از گرفتگی در بینی وجود دارند که در ادامه، مهم‌ترین آنها را با هم بررسی می‌کنیم.
1- رطوبت محیط را بالا ببرید
با استفاده از دستگاه بخور خانگی یا گذاشتن یک ظرف آب در کنارتان می‌توانید رطوبت خانه و محیط اطرافتان را بالاتر ببرید. این موضوع از خشک شدن مخاط بینی جلوگیری می‌کند.
2- از روغن‌های طبیعی استفاده کنید
روغن‌های ضدالتهاب و احتقان مانند «روغن اکالیپتوس» می‌توانند به باز شدن گرفتگی بینی و تنفس راحت‌تر کمک کنند. می‌توانید مقداری از روغن یا اسانس‌های گیاهی را در دستگاه بخور بریزید.
3- هنگام خواب، سرتان را بالاتر بگذارید
انجام این کار ساده می‌تواند به بهبود تنفس و کاهش احتقان بینی کمک کند.
4- مایعات بیشتری بنوشید
نوشیدن آب به مقدار کافی و حتی کمی بیشتر، به ویژه مایعات گرم می‌تواند در کاهش غلظت مخاط بینی و بهبود سریع‌تر گرفتگی در بینی اثرگذار باشد.
5- از کمپرس گرم کمک بگیرید
می‌توانید با قرار دادن کمپرس گرم یا یک حوله گرم روی صورت و پیشانی به کاهش درد و تورم بینی کمک کنید.
6- به بهداشت فردی خود توجه بیشتری داشته باشید
با رعایت مسائل بهداشتی و افزایش شستن دست‌ها می‌توانید عوامل آلرژی‌زا و بیماری‌زا را از خود دور کرده و در کاهش احتمال احتقان بینی و بهبودی سریع‌تر آن موثر باشید.
علت گرفتگی بینی بعد از عمل بینی چیست؟
گرفتگی در بینی بعد از عمل بینی هم رخ می‌دهد و دو نوع موقت و دائمی دارد. علت‌های بروز این گرفتگی به شرح زیر هستند.
1- تورم بینی
جراحی بینی می‌تواند باعث ایجاد تورم در بافت‌های بینی گردد. همین موضوع، زمینه را برای احتقان بینی فراهم می‌کند.
2- خونریزی
یکی از موارد طبیعی که بعد از عمل بینی رخ می‌دهد، خونریزی است که می‌تواند با ایجاد لخته‌های خونی و مسدود کردن مجاری تنفسی، گرفتگی بینی را ایجاد کند.
3- افزایش ترشحات داخل بینی
پس از جراحی بینی، ترشحات مخاط بینی کمی بیشتر می‌شوند و به راحتی می‌توانند گرفتگی در بینی را به وجود آورند.
4- عفونت در بینی
اگر بینی به هر دلیلی بعد از عمل دچار عفونت شود، احتقان بینی هم ایجاد می‌شود.
5- کوچک شدن بیش از اندازه سوراخ‌های بینی
اگر سوراخ‌های بینی بیش از اندازه کوچک شوند دشواری در تنفس و ایجاد احتقان دائمی در بینی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
6- کوتاهی در انتخاب جراح
وقتی عمل بینی به دست یک جراح بی‌تجربه سپرده شود، به دلیل اشتباه‌هایی که در طول عمل انجام می‌دهد و آسیبی که به ساختار بینی وارد می‌گردد گرفتگی دائمی در بینی ایجاد می‌شود که برای برطرف کردن آن به جراحی ترمیمی نزد یک پزشک با تجربه نیاز پیدا می‌کنید.
گرفتگی بینی یک طرفه
گاهی گرفتگی فقط در یکی از سوراخ‌های بینی ایجاد می‌شود. دلیل‌های مختلفی پشت این موضوع نهفته‌اند که در ادامه، آنها را بررسی می‌کنیم.
1- انحراف تیغه بینی
وقتی دیواره بینی یا «سپتوم» دچار انحراف می‌شود می‌تواند یکی از سوراخ‌های بینی را کیپ کند. برای برطرف کردن این موضوع، چاره‌ای جز جراحی سپتوم وجود ندارد.
2- وجود پولیپ در یکی از حفره‌های بینی
پولیپ‌ها می‌توانند با رشد در داخل حفره بینی باعث گرفتگی یک طرفه شوند.
3- وجود جسم خارجی
گاهی دلیل گرفتگی یک طرفه در بینی، وجود جسم خارجی در آن است. حتی در مواردی، نفوذ حشره‌ها به یکی از سوراخ‌های بینی هم می‌تواند زمینه ایجاد این مشکل را فراهم کند.
گرفتگی بینی و سینوزیت
در حالت کلی، گرفتگی در بینی و سینوزیت با هم مرتبط هستند. چون هر دو می‌توانند به دنبال التهاب و تورم در مجاری تنفسی به وجود آیند. سینوزیت، زمانی رخ می‌دهد که حفره‌های سینوسی موجود در استخوان‌های صورت، ملتهب و مسدود شوند. این التهاب به دنبال خود تجمع مخاط و فشار در سینوس‌ها را ایجاد می‌کند که در نهایت باعث احتقان بینی می‌گردد.
پولیپ بینی و گرفتگی در بینی چه ارتباطی با هم دارند؟
یکی از علت‌های ایجاد گرفتگی در بینی، پولیپ بینی است. پولیپ‌ها توده‌هایی نرم هستند که به دلیل‌های مختلفی مانند التهاب مزمن، آلرژی یا عفونت‌های سینوسی ایجاد می‌شوند. آنها می‌توانند با مسدود کردن مجاری تنفسی باعث ایجاد مشکلاتی مانند گرفتگی در بینی، سختی در تنفس، کاهش یا از دست دادن حس بویایی و درگیر شدن با عفونت‌ها گردند.
درمان گرفتگی بینی بعد از عمل بینی
اگر احتقان بینی از نوع موقتی بوده و پشت این گرفتگی، اشتباه در جراحی بینی وجود نداشته باشد می‌توان با رعایت چند نکته ساده، به کاهش و حتی برطرف شدن این گرفتگی کمک کرد. در ادامه، بیشتر با این راه‌ها آشنا می‌شویم.
1- هوا را مرطوب نگه دارید
همان‌طور که کمی قبل اشاره کردیم، یکی از راه‌های درمانی برای گرفتگی در بینی، مرطوب نگه داشتن هوا است که باعث حفظ رطوبت مخاط بینی می‌شود.
2- از سرم شستشو استفاده کنید
طبق دستور پزشک، حفره بینی خود را با سرم شستشو تمیز کنید. این کار به تخلیه ترشحات بینی و باز شدن مجاری تنفسی کمک می‌کند.
3- سرتان را بالا نگه دارید
بالا نگه داشتن سر هنگام خوابیدن می‌تواند در کاهش تورم و گرفتگی بینی موثر باشد.
4- داروهای تجویز شده را به موقع مصرف کنید
در مواردی پزشک برای کاهش التهاب بینی عمل شده از داروهای ضد التهاب یا آنتی هیستامین کمک می‌گیرد.
5- فعالیت‌های سنگین انجام ندهید
خودداری از انجام کارهایی که می‌توانند به سر شما فشار وارد کرده و زمینه را برای افزایش التهاب و تورم بینی فراهم کنند در کاهش احتقان بینی پس از عمل اثرگذار است.
راه‌های درمان سریع گرفتگی بینی
سریع‌ترین راه برای درمان گرفتگی در بینی، تشخیص درست علت آن است. اگر علت ایجاد این گرفتگی، مشکلات جدی پزشکی مانند انحراف تیغه بینی، پولیپ و اشتباه در جراحی باشد، معمولا پزشک گزینه جراحی را به عنوان سریع‌ترین راه درمان پیش پای شما می‌گذارد؛ ولی اگر این گرفتگی به دلیل آلرژی و عفونت‌های سینوسی باشد می‌توان با ترکیبی از درمان‌های دارویی و خانگی، علائم آن را کاهش داد.
درمان خانگی گرفتگی بینی
درمان‌های خانگی گرفتگی در بینی می‌توانند علائم آن را کاهش داده و باعث بهبود کیفیت تنفس شوند. بیایید نگاهی به مهم‌ترین روش‌های درمان خانگی احتقان بینی بیندازیم.
1- بخور با عصاره‌های گیاهی
جوشاندن آب و داروهای گیاهی مانند اکالیپتوس، نعناع، آویشن و … می‌تواند گرفتگی‌های بینی را برطرف کرده و حفره‌های تنفسی را ضدعفونی کند.
2- شستشو با سرم نمکی
توصیه می‌شود که روزانه، حفره بینی را با استفاده از یک سرنگ بهداشتی بدون سوزن و سرم نمکی شستشو دهید. این کار به تمیز شدن حفره بینی و تخلیه ترشح‌ها کمک می‌کند.
3- کمپرس گرم
از کمپرس گرم روی صورت و نواحی سینوس‌ها کمک بگیرید.
4- استفاده از دمنوش زردچوبه
زردچوبه خاصیت ضدالتهابی بسیار قدرتمندی دارد. می‌توانید از نوشیدنی‌های حاوی این ریشه برای کاهش التهاب‌ها و برطرف شدن گرفتگی استفاده کنید. فقط یادتان باشد که نباید مقدار زردچوبه خشکی که دم می‌کنید از سه گرم فراتر برود؛ وگرنه با عوارض جانبی همراه خواهد بود.
سوالات متداول گرفتگی بینی
آیا وجود گرفتگی در بینی می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های جدی باشد؟
بله. اگر احتقان بینی همراه با تب بالا، وجود ترشحات غیرعادی با رنگ‌های غیر طبیعی و درد شدید باشد می‌تواند علائم عفونت‌های جدی‌تر را نشان دهد و باید توسط پزشک مورد بررسی قرار بگیرد.
آیا می‌توان بدون دارو، گرفتگی در بینی را درمان کرد؟
بله. اگر گرفتگی در بینی از نوع موقت باشد می‌توان با استفاده از بخور آب گرم، شستشو با سرم نمکی، مرطوب نگه داشتن خانه و کمپرس گرم، علائم آن را کاهش داد.
آیا تغییرات آب و هوایی می‌توانند باعث ایجاد گرفتگی در بینی شوند؟
بله. حضور در منطقه‌ای با آب و هوای خشک و سرمای شدید می‌تواند خشکی مخاط بینی و گرفتگی را به دنبال داشته باشد.
چه زمانی باید برای درمان گرفتگی در بینی به پزشک سر بزنیم؟
اگر گرفتگی بیش از 10 روز طول بکشد و با تب و درد شدید همراه باشد یا حتی باعث کاهش کیفیت تنفس و زندگی شما شود برای درمان آن به پزشک سر بزنید.
جمع بندی آنچه که در مورد گرفتگی بینی گفتیم
گرفتگی در بینی، عارضه‌ای است که بسیاری از افراد با آن درگیر هستند و حتی روی کیفیت خواب و بیداری‌شان تاثیر منفی می‌گذارد. همان‌طور که اشاره کردیم، تشخیص درست علت این گرفتگی، مسیر درمانی آن را مشخص می‌کند. بنابراین، قبل از هر کاری، برای تشخیص علت آن به پزشک مراجعه کنید. اگر پس از جراحی بینی دچار گرفتگی شده‌اید حتما تمام مراقبت‌های پس از جراحی را به درستی انجام دهید. در صورتی که این گرفتگی پس از سپری شدن دوران نقاهت برطرف نشد، برای ریشه‌یابی علت اصلی آن با پزشکتان مشورت کنید. بدون شک، انتخاب یک جراح با تجربه مانند دکتر علی قارونی می‌تواند شما را از گرفتگی‌هایی که در اثر اشتباه در جراحی به وجود می‌آیند دور نگه دارد.
بدون دیدگاه