بیهوشی، بخشی جدایی‌ناپذیر از فرایند عمل بینی است که حرف و حدیث‌های زیادی پشت سر آن وجود دارد. برخی از انجام آن می‌ترسند و عده‌ای به دنبال افزایش آگاهی در مورد مزیت‌ها و معایب آن هستند تا بتوانند بهترین تصمیم را برای بیهوشی و عمل بینی بگیرند. در این مقاله، انواع بیهوشی کاربردی در جراحی بینی را به شما معرفی می‌کنیم، مراحل بیهوشی را توضیح می‌دهیم، از عوارض بیهوشی برایتان می‌گوییم و بهترین نوع بیهوشی عمل بینی را به شما معرفی خواهیم کرد. تا پایان این کندوکاو با ما همراه باشید.
انواع بیهوشی عمل بینی چیستند؟
در حالت کلی، سه نوع بیهوشی در عمل بینی وجود دارند. با توجه به گستردگی عمل بینی و هدف آن، جراحتان یکی از سه روش زیر را به شما پیشنهاد می‌کند.
بی‌حسی موضعی
اولین کاندید در انواع بیهوشی در جراحی بینی «بی‌حسی موضعی» است. در این نوع بیهوشی، فقط بخشی که قرار است دچار عمل و تغییر شود، توسط تزریق ماده یا حتی مالش کرم بی‌حسی، دچار بی‌حسی موضعی می‌شود. مزیت این روش، عوارض جانبی بسیار ناچیز آن است که بعد از تمام شدن حالت بی‌حسی، فرد را با مشکلات ریز و درشت، درگیر نمی‌کند. ولی بزرگ‌ترین مشکل آن موارد استفاده بسیار محدودش است.
به این ترتیب که در عمل، نمی‌توان از این روش برای جراحی بینی باز یا بسته استفاده کرد. چون مقدار تغییراتی که جراح در این روش‌های عمل بینی ایجاد می‌کند زیاد است و دست‌کم بیش از یک ساعت طول می‌کشد. در این وضعیت، بیمار حتما کمی درد را تحمل می‌کند و بر تمام کارها و تغییراتی که جراح روی بینی او پیاده می‌سازد آگاه است. بنابراین، پزشک نمی‌تواند از این روش برای عمل بینی استفاده کند.
تزریق آرامبخش وریدی
در این روش، از تزریق ماده آرامبخش برای به خواب رفتن فرد استفاده می‌شود. در کنار این ماجرا پزشک از تزریق ماده بی‌حسی موضعی برای کم کردن درد بیمار در خواب، کمک می‌گیرد. مزیت این روش در تنفس طبیعی فرد است که در آن دیگر نیازی به لوله‌گذاری برای تنفس وجود ندارد. ولی به دلیل اینکه باز هم فرد، مقداری از درد را متوجه می‌شود نمی‌توان از آن در تغییرات گسترده بینی استفاده کرد.
بیهوشی عمومی
در سومین بخش از بررسی انواع بیهوشی در جراحی بینی به پُر کاربردترین آن یعنی «بیهوشی عمومی» می‌رسیم. پزشکان از این روش بیهوش کردن برای جراحی بینی در مدل‌های مختلف، ترمیم بینی و تمام انواع تغییرات گسترده روی ناحیه بینی استفاده می‌کنند. مزیت این روش در خواب بسیار عمیق فرد است که باعث می‌شود هیچ دردی را در طول عمل احساس نکند. ولی در عوض، عوارض این روش بیهوشی از بقیه روش‌ها بیشتر است.
کدام نوع بیهوشی بهترین انتخاب برای عمل بینی است؟
از بین انواع بیهوشی برای جراحی بینی، نوعی بهترین است که بتواند پاسخگوی شرایط شما باشد. در این زمینه، جراحتان بعد از بررسی شما، هدفی که از جراحی بینی دارید و بنابر تشخیص خودش که از تجربه و مهارت او ناشی می‌شود، بهترین نوع بیهوشی را به شما اطلاع می‌دهد. پیشنهاد می‌کنیم که در این زمینه از پافشاری روی یک نوع خاص از بیهوشی که تصور می‌کنید برای شما مناسب است پرهیز کرده و ریش و قیچی را به دست جراحتان بسپارید.
مراحل بیهوشی عمومی در جراحی بینی چیستند؟
در اتاق عمل، بعد از آنکه فرد روی تخت دراز کشید، ماسک اکسیژن روی دهان و بینی او قرار می‌گیرد. انجام این کار به بالا رفتن سطح اکسیژن خون او کمک می‌کند. سپس متخصص بیهوشی، دوز مشخصی از ماده بیهوشی را به زیباجو تزریق می‌کند. در عرض مدت بسیار کوتاهی، بیهوشی انجام می‌شود و فرد بدون تجربه درد یا شنیدن صدا، تحت عمل قرار می‌گیرد.
عوارض بیهوشی در عمل بینی چیست؟
به پُرچالش‌ترین بخش ماجرا یعنی عوارض بیهوشی عمومی در عمل بینی رسیدیم. آگاهی از این عوارض می‌تواند میزان نگرانی شما در مورد انواع بیهوشی عمل بینی را کم یا مدیریت کند. یادتان باشد که این عوارض در همه افراد رخ نمی‌دهند و بخشی از آنها کاملا نادر هستند.
حالت تهوع و استفراغ
این حالت‌ها از معمولی‌ترین عوارض بیهوشی عمومی هستند و شاید تا یک روز پس از عمل هم ادامه پیدا کنند. به همین دلیل است که پزشکان روی ناشتا بودن قبل از عمل بینی تاکید زیادی دارند. جالب اینکه هر چقدر کیفیت ماده بیهوشی، بهتر باشد شدت این عارضه هم کمتر می‌شود.
سردرد، سرگیجه و احساس ضعف
این موارد نه تنها در نوع عمومی بلکه در انواع بیهوشی عمل بینی دیده می‌شوند؛ به ویژه در بی‌حسی موضعی این مورد شدید‌تر است.
گلودرد، گرفتگی صدا و احساس خشکی در گلو
معمولا بعد از به هوش آمدن، بیمار از احساس درد در گلو، گرفتگی در صدا و حتی خشکی شدید در ناحیه گلوی خود شکایت می‌کند که بعد از گذشت زمان کوتاهی، برطرف می‌شوند.
احساس لرز و سرما
در چند لحظه اول بعد از به هوش آمدن، احساس سرما، چیزی شبیه به سرمایی که هنگام تب شدید تجربه می‌کنیم در بدن به وجود می‌آید.
احساس درد در عضلات شانه و قفسه سینه
این درد معمولا دو تا سه روز طول می‌کشد. دلیل آن، قرار گرفتن نادرست و ناخودآگاه بدن در طول عمل است که اثر خود را بعد از به هوش آمدن نشان می‌دهد. این مورد هم چیزی جدی یا خطرناک نیست و کم‌کم برطرف می‌شود.
مرگ
این عارضه نادر به طور ویژه در افرادی رخ می‌دهد که از بیماری‌های زمینه‌ای مانند «ناراحتی قلبی»، «فشار خون»، «نارسایی ریه»، «ضایعات مغزی» و … رنج می‌برند. موارد بسیار نادری هم بوده‌اند که فرد بدون هیچ بیماری زمینه‌ای در طول بیهوشی، جان خود را از دست داده است. البته اگر بیهوشی به دست یک متخصص انجام شود اطمینان و امنیت فرایند را افزایش می‌دهد.
بیهوشی برای چه افرادی ممنوع است؟
برخی از افراد به دلیل شرایط ویژه‌ای که دارند نباید در معرض انواع بیهوشی برای عمل بینی قرار بگیرند. اگر شما هم شرایط زیر را دارید، حتما آنها را با پزشکتان در میان بگذارید.
- مشکلات قلبی: مبتلا بودن به نارسایی‌های قلبی، افت فشار خون و …
- حساسیت به داروهای بی‌حسی و بیهوشی
- افرادی که به بیماری «گلوکوم حاد» مبتلا هستند
- تمام افراد مبتلا به «میاستنی گراویس»
- بیماران ریوی
- افرادی با فشار مغزی بالا
در کنار این موارد، افرادی که دچار «کم‌کاری تیروئید»، «دیابت» و دیگر بیماری‌های زمینه‌ای هستند هم بیشتر از افراد سالم با عوارض انواع بیهوشی عمل بینی روبه‌رو می‌شوند.
آیا امکان به هوش آمدن در طول عمل بینی وجود دارد؟
دکتر بیهوشی، دوز ماده بیهوشی را با توجه به تخمین خود از زمان عمل در نظر می‌گیرد. با این وجود، در موارد بسیار نادر، بدن برخی افراد بر این ماده غلبه کرده و زودتر به هوش می‌آیند یا اتفاقی در عمل رخ می‌دهد و بیشتر از حالت عادی به درازا می‌کشد. در این شرایط، بیمار به هوش می‌آید اما کاملا منگ و بیحال است و هنوز دردیی را احساس نمی‌کند. در این شرایط، متخصص بیهوشی دوباره دوز مشخصی از بیهوشی یا آرامبخش را تزریق می‌کند. البته، باز هم می‌گوییم این مورد، بسیار نادر است.
علت به هوش نیامدن بعد از عمل بینی چیست؟
برخی افراد پس از بیهوشی عمل بینی و تمام شدن جراحی‌شان خیلی دیرتر به هوش می‌آیند. این موضوع در مورد همه افراد رخ نمی‌دهد و از یک فرد به دیگری تفاوت دارد. مهم‌ترین علت آن مبتلا بودن به بیماری‌های زمینه‌ای مانند «کم‌کاری تیروئید»، «فشار خون بالا» و … است. این مورد خطری ندارد و فرد حتی با وجود تاخیر، به هوش می‌آید.
سخن پایانی
در این مقاله با هم نگاهی به انواع بیهوش کردن در عمل بینی انداختیم و با خطرات، مزایا و نکته‌های ریز و درشت آن آشنا شدیم. اگر تصمیم‌تان برای جراحی بینی، جدی است نباید خودتان را به خاطر ترس از بیهوشی، دچار اضطراب کنید. بهترین راه این است که با انتخاب یک جراح با تجربه و مسلط به جدیدترین روش‌های جراحی بینی، میزان اطمینان خود از این فرایند را بالا ببرید. در نظر داشته باشید که خطرات بیهوشی، بسیار نادر هستند و روزانه چند صد عمل جراحی بینی موفقیت‌آمیز در ایران انجام می‌شوند. پس نگرانی به خودتان راه ندهید و به پزشکتان اعتماد کنید.
سوالات متداول
بهترین نوع بیهوشی برای عمل بینی چیست؟
بهترین نوع بیهوشی برای جراحی بینی را پزشک شما با توجه به شرایط و وسعت عمل بینی تعیین می‌کند و نسخه‌ای جهانی برای آن وجود ندارد.
بیهوشی در اتاق عمل، چند ساعت طول می‌کشد؟
مدت زمان بیهوشی به نوع جراحی ربط دارد. معمولا در عمل بینی، این بیهوشی چیزی بین سه تا چهار ساعت خواهد بود.
آیا می‌توان با استفاده از بی‌حسی موضعی، عمل بینی را انجام داد؟
خیر. جراحی بینی با استفاده از بی‌حسی موضعی، امکان احساس درد و شنیدن صداهای ناراحت‌کننده را با خود به همراه دارد. در این زمینه، تصمیم‌گیری را به جراحتان و تجربه او واگذار کنید.
من از بینیم بعد از گذشت یک سال از عملم خیلی راضیم . ممنون از دکتر قارونی عزیز