آیا می‌دانستید که شکستگی بینی یکی از شایع‌ترین انواع شکستگی‌های صورت به شمار می‌رود؟ آمارهای جهانی نشان می‌دهند که سالانه، تعداد قابل‌توجهی از افراد در اثر حوادث مختلف دچار این آسیب می‌شوند؛ اما چرا بینی تا این حد آسیب‌پذیر است؟ چه عواملی احتمال شکستگی آن را افزایش می‌دهند و مهم‌تر از همه، چگونه می‌توانید به درستی با این عارضه روبه‌رو شوید؟ در این مقاله از وب‌سایت دکتر قارونی به بررسی دقیق علت‌ها، نشانه‌ها، مراحل درمان و عوارض احتمالی ایجاد شکستگی در بینی می‌پردازیم و تلاش می‌کنیم تا پاسخ‌های روشنی به این سوالات اساسی بدهیم. با ما همراه باشید.
شکستگی بینی چیست؟
بینی شما، این برجستگی دوست‌داشتنی در مرکز صورت، چیزی فراتر از یک عضو بویایی و مسیر تنفسی است. این ساختار ظریف، از استخوان‌های نازک و غضروف‌های انعطاف‌پذیر تشکیل شده است که با هم یک معماری منحصربه‌فرد را خلق کرده‌اند.
ممکن است در اثر یک ضربه ناگهانی، چه در یک بازی پرهیجان و چه در یک اتفاق ناگوار این ساختار ظریف دچار تغییر شکل ناخواسته و پایدار شود. این تغییر شکل می‌تواند به صورت ترک خوردن، جابه‌جایی یا خرد شدن استخوان‌ها یا غضروف‌های بینی رخ دهد. به این تغییر شکل ناخواسته و پایدار در ساختار بینی که ناشی از نیروی خارجی باشد، شکستگی بینی می‌گویند.
انواع شکستگی بینی؛ وقتی ضربه‌ها، داستان‌های متفاوتی را رقم می‌زنند
تصور کنید یک ضربه به بینی وارد می‌شود. این ضربه می‌تواند آرام یا شدید باشد و از زوایای مختلفی به بینی برخورد کند. بسته به شدت و جهت این نیرو، استخوان‌ها و غضروف‌های ظریف بینی به شکل‌های گوناگونی آسیب می‌بینند. به طور کلی، شکستگی‌های بینی را بر اساس چند معیار اصلی دسته‌بندی می‌کنند که در ادامه می‌خواهیم آن‌ها را به شما توضیح بدهیم.
بررسی شکستگی در بینی بر اساس میزان جابه‌جایی قطعات شکسته شده
در این دسته‌بندی، دو نوع شکستگی در بینی مشاهده می‌شود:
شکستگی بدون جابه‌جایی (Nondisplaced Fracture)
در این نوع شکستگی، استخوان یا غضروف بینی ترک خورده یا شکسته است؛ اما قطعات شکسته شده از محل اصلی خود جابه‌جا نشده‌اند. این نوع شکستگی معمولا با درد، تورم و کبودی همراه است؛ اما شاید ظاهر کلی بینی تغییر چندانی نکند. برای درک بهتر این وضعیت می‌توانید تصور کنید که یک شاخه نازک درخت می‌شکند اما هنوز در جای خود آویزان است!
شکستگی با جابه‌جایی (Displaced Fracture)
در این حالت، قطعات شکسته شده استخوان یا غضروف بینی از موقعیت طبیعی خود منحرف شده‌اند. این نوع شکستگی می‌تواند تغییر شکل واضح بینی، انسداد راه هوایی و خونریزی قابل‌توجهی را به وجود بیاورد. تصور این وضعیت در بینی مثل این است که آجرهای یک دیوار پس از ضربه، از جای خود تکان می‌خورند و ساختار دیوار را بر هم می‌زنند.
شکستگی در بینی بر اساس تعداد قطعات شکسته شده
این نوع شکستگی هم به دو بخش تقسیم می‌شود که در ادامه آن‌ها را می‌بینید.
شکستگی ساده (Simple Fracture)
در این نوع شکستگی، استخوان بینی در یک یا چند ناحیه مشخص شکسته می‌شود و معمولا به دو یا چند قطعه مجزا تقسیم نمی‌شود.
شکستگی خرد شده (Comminuted Fracture)
این نوع شکستگی پیچیده‌تر است و در آن استخوان بینی به چند قطعه کوچک خرد تبدیل می‌شود. معمولا این مورد در اثر ضربات شدید رخ می‌دهد و درمان آن دشوارتر است. برای درک بهتر شدت این نوع شکستگی تصور کنید یک شیشه در اثر برخورد یک جسم سخت به قطعات ریز تبدیل می‌شود.
بررسی شکستگی بینی بر اساس محل شکستگی
در حالت کلی می‌توان این نوع شکستگی را به چهار دسته مختلف، تقسیم کرد.
شکستگی استخوان‌های جانبی بینی (Lateral Nasal Bone Fracture)
شایع‌ترین نوع شکستگی است و معمولا در اثر ضربه از کنار به بینی رخ می‌دهد. در این نوع شکستگی، احتمال درگیر شدن یک طرف یا هر دو طرف بینی وجود دارد.
شکستگی تیغه بینی (Septal Fracture)
تیغه بینی، ساختار غضروفی و استخوانی است که دو حفره بینی را از هم جدا می‌کند. شکستگی در این ناحیه می‌تواند انسداد بینی، خونریزی و در موارد شدید، انحراف دائمی تیغه بینی را ایجاد کند.
شکستگی استخوان پیشانی_بینی (Fronto-nasal Fracture)
این نوع شکستگی در ناحیه اتصال استخوان بینی به استخوان پیشانی رخ می‌دهد و معمولا به دلیل ضربه‌های شدید از جلو ایجاد می‌شود.
شکستگی بینی_حدقه چشم_استخوان پرویزنی (Naso-orbito-ethmoid Fracture)
یک نوع شکستگی پیچیده است که علاوه بر استخوان بینی، استخوان‌های اطراف حدقه چشم و استخوان پرویزنی (واقع در بین بینی و چشم) را هم درگیر می‌کند. این نوع شکستگی می‌تواند منجر به مشکلات بینایی و تغییر شکل قابل توجه صورت شود.
دسته‌بندی شکستگی در بینی بر اساس باز یا بسته بودن شکستگی
در انتها، شکستن بینی را بر اساس باز و بسته بودن آن به دو دسته زیر تقسیم می‌کنند.
شکستگی بسته (Closed Fracture)
در این نوع شکستگی، پوست روی بینی سالم است و هیچ زخم بازی وجود ندارد که استخوان شکسته را در معرض محیط قرار دهد.
شکستگی باز (Open Fracture)
در این حالت، پوست بینی پاره می‌شود و استخوان شکسته در معرض دید یا تماس با محیط بیرون قرار می‌گیرد. این نوع شکستگی خطر عفونت را به شدت افزایش می‌دهد و به درمان فوری نیاز دارد.
مهمترین دلایل شکستگی بینی چیستند؟
شکستگی در بینی در اثر وارد شدن نیروی خارجی به بینی اتفاق می‌افتد. این نیرو می‌تواند ناشی از موقعیت‌ها و حوادث مختلفی باشد. بیایید به برخی از رایج‌ترین این علت‌ها نگاهی بیندازیم.
ورزش‌های تماسی، اولین متهم ایجاد شکستگی در بینی
بسیاری از ورزش‌هایی که شامل برخورد فیزیکی بین بازیکنان هستند، خطر شکستن بینی را افزایش می‌دهند. این ورزش‌ها شامل فوتبال، بسکتبال، بوکس، کشتی، هنرهای رزمی و راگبی می‌شوند. در این فعالیت‌ها، برخورد توپ، آرنج، دست یا سر بازیکن دیگر به بینی می‌تواند شکستگی را به وجود بیاورد.
زمین خوردن و شکستگی در بینی
افتادن، به خصوص اگر صورت فرد به زمین یا یک جسم سخت برخورد کند، می‌تواند باعث شکستن بینی شود. این مسئله به ویژه در کودکان نوپا و سالمندان که تعادل کمتری دارند، بیشتر شایع است. همچنین، زمین خوردن در اثر لیز خوردن روی سطح‌های خیس یا یخ‌زده هم می‌تواند این آسیب را به دنبال داشته باشد.
شکسته شدن بینی در تصادف‌های رانندگی
تصادف وسایل نقلیه موتوری یکی از علت‌های اصلی شکستگی‌های صورت، از جمله شکستگی بینی، هستند. برخورد صورت با فرمان، داشبورد یا کیسه هوا (به خصوص اگر کیسه هوا به درستی عمل نکند یا فرد در موقعیت نامناسبی قرار داشته باشد) نیروی زیادی را به بینی وارد می‌کند و آن را می‌شکند.
شکستن بینی در درگیری‌های فیزیکی و خشونت
متاسفانه، درگیری‌های فیزیکی و خشونت‌های خیابانی یا خانگی هم از علت‌های شایع شکستگی بینی به شمار می‌روند. مشت زدن، لگد زدن یا ضربه با اشیای سخت به صورت می‌توانند به شکستگی استخوان‌ها و غضروف‌های بینی منجر شوند.
شکستن بینی در اثر حوادث خانگی
بسیاری از حوادث به ظاهر ساده در خانه هم می‌توانند شکستن بینی را به دنبال داشته باشند. برخورد بینی با در باز شده کابینت، افتادن اشیا از قفسه و برخورد با چارچوب در یا دیوار چند مورد از این موقعیت‌ها را تشکیل می‌دهند.
شکستن بینی در اثر آسیب‌های ناشی از کار
در برخی مشاغل که خطر برخورد یا افتادن اجسام وجود دارد (مانند کارگران ساختمانی یا کارگران کارخانه‌ها)، احتمال شکستگی در بینی ناشی از حوادث شغلی افزایش پیدا می‌کند.
علائم و نشانه‌های شکستگی بینی چیستند؟
وقتی بینی دچار شکستگی می‌شود، بدن مجموعه‌ای از واکنش‌ها و علائم را نشان می‌دهد. این علائم، هشدارهایی هستند که نشان می‌دهند ساختار ظریف بینی آسیب دیده و نیازمند توجه پزشکی است. البته توجه داشته باشید که وجود یک یا چند مورد از این علائم به معنای شکستگی بینی نیست و شاید ناشی از ضربه و آسیب‌های بافت نرم هم باشد.
با این حال، در صورت بروز این علائم، به خصوص اگر با تغییر شکل ظاهری بینی یا مشکل در تنفس همراه باشند، نباید مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق و درمان مناسب را پشت گوش بیندازید. برخی از شایع‌ترین این نشانه‌ها را در ادامه می‌بینید.
درد شدید و حساسیت به لمس در بینی
بلافاصله پس از وارد شدن ضربه، احساس درد شدید در ناحیه بینی بسیار شایع است. معمولا این درد با لمس بینی افزایش پیدا می‌کند و می‌تواند در اطراف بینی و حتی صورت هم منتشر شود.
تورم در بینی بعد از شکستگی در بینی
التهاب و تجمع مایع در بافت‌های اطراف بینی، باعث ایجاد تورم قابل‌توجهی می‌شوند. معمولا این تورم با سرعت بالایی به وجود می‌آید و کل ناحیه بینی و حتی نواحی اطراف چشم و گونه‌ها را هم درگیر می‌کند.
به وجود آمدن کبودی
پارگی عروق خونی کوچک در اثر شکستگی باعث خونریزی زیر پوست و در نتیجه ایجاد کبودی می‌شود. این کبودی معمولا در اطراف بینی و زیر چشم‌ها به وجود می‌آید و با گذشت زمان تغییر رنگ می‌دهد.
تغییر شکل ظاهری بینی در اثر شکستگی
در شکستگی‌هایی که با جابه‌جایی همراه هستند، این امکان وجود دارد که شکل ظاهری بینی به وضوح تغییر کند. شاید بینی کج به نظر برسد، فرو رفته شود یا زاویه غیرطبیعی پیدا کند.
خونریزی از بینی
ضربه به بینی می‌تواند باعث پارگی عروق خونی داخل بینی شود و خونریزی را به وجود بیاورد. میزان خونریزی از یک قطره کوچک تا خونریزی شدید متغیر است.
مشکل در تنفس از راه بینی بعد از شکستگی
یکی از نشانه‌های شکستگی بینی و ایجاد مشکل در این بخش، به وجود آمدن اختلال در تنفس از بینی است. تورم، تغییر شکل ساختار بینی یا وجود لخته‌های خون می‌توانند مسیرهای هوایی بینی را مسدود کنند و تنفس از طریق بینی را دشوار سازند.
آبریزش بینی پس از شکستگی در بینی
در برخی موارد، ممکن است پس از شکستگی، ترشحات شفاف یا مخاطی از بینی خارج شود. اگر این ترشحات حاوی مایع مغزی نخاعی باشند (که یک علامت نادر اما جدی است)، باید فوری به پزشک مراجعه کنید.
احساس گرفتگی یا انسداد در بینی
حتی اگر خونریزی فعال وجود نداشته باشد، شاید فرد احساس کند که بینی‌اش گرفته یا مسدود شده است.
کاهش حس بویایی پس از شکستگی در بینی
در برخی موارد، به خصوص اگر آسیب به عصب بویایی وارد شده باشد، شاید حس بویایی به طور موقت یا دائم کاهش یابد.
درد هنگام لمس صورت یا حرکت دادن چشم‌ها
اگر شکستگی به استخوان‌های اطراف بینی هم گسترش یافته باشد، لمس صورت یا حرکت دادن چشم‌ها دردناک می‌شود.
روند تشخیص شکستگی بینی چگونه است؟
تشخیص شکستگی در بینی ترکیبی از بررسی‌های بالینی و در صورت صلاح‌دید پزشک، استفاده از روش‌های تصویربرداری است. پزشک از انجام این روند، هدف‌هایی مانند تعیین دقیق وجود شکستگی، نوع آن، میزان جابه‌جایی قطعات و بررسی آسیب‌های احتمالی به سایر ساختارهای صورت را پیگیری می‌کند. در ادامه، هر بخش از این فرایند تشخیصی را به شما توضیح می‌دهیم.
دریافت شرح حال از بیمار
پزشک ابتدا در مورد نحوه وقوع آسیب، زمان آن، میزان نیروی وارد شده به بینی و علائم فعلی بیمار سوالاتی می‌پرسد. اطلاعاتی مانند وجود خونریزی، مشکل در تنفس، تغییر شکل ظاهری بینی و سابقه آسیب‌های قبلی به بینی می‌توانند در تشخیص کمک‌کننده باشد.
انجام معاینه فیزیکی شکستگی بینی
پزشک، بینی و نواحی اطراف آن را معاینه می‌کند. این معاینه شامل ارزیابی وجود تورم، تغییر شکل یا انحراف در ساختار بینی، لمس آرام استخوان‌ها و غضروف‌های بینی برای تشخیص حساسیت، استفاده از یک اسپکولوم بینی (ابزاری برای باز کردن سوراخ‌های بینی) و یک چراغ قوه برای بررسی مخاط داخلی بینی، وجود لخته‌های خون، خونریزی فعال، پارگی مخاط یا انحراف تیغه بینی، ارزیابی میزان انسداد راه هوایی بینی، معاینه چشم‌ها، گونه‌ها و دندان‌ها برای اطمینان از عدم وجود آسیب‌های همزمان می‌شود.
معاینه دقیق‌تر با استفاده از روش‌های تصویربرداری
در بسیاری از موارد، برای تایید تشخیص و تعیین دقیق نوع و محل شکستگی، از روش‌های تصویربرداری زیر استفاده می‌شود.
رادیوگرافی (X-ray) بینی
معمولا عکس‌برداری با اشعه ایکس اولین درخواست پزشک است. تصاویر رادیوگرافی می‌توانند شکستگی‌های استخوانی را نشان دهند؛ اما شاید شکستگی‌های غضروفی یا شکستگی‌های بدون جابه‌جایی واضح را مشخص نکنند. در این نوع تصویربرداری از نماهای مختلف (رخ و نیمرخ) از بینی عکس گرفته می‌شود.
توموگرافی کامپیوتری (CT Scan)
سی‌تی اسکن یک روش تصویربرداری پیشرفته است که تصاویر دقیق‌تری از استخوان‌ها و بافت‌های نرم ارائه می‌دهد. این روش به ویژه در مواردی همچون شکستگی‌های پیچیده، شکستگی‌های همراه با آسیب به سایر استخوان‌های صورت یا مشکوک بودن به آسیب‌های داخلی (مانند خونریزی مغزی نخاعی) بسیار راهگشا است.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
معمولا از ام‌آرآی برای تشخیص شکستگی بینی استفاده نمی‌شود؛ مگر در موارد خاص برای ارزیابی آسیب به بافت‌های نرم، غضروف‌ها یا عوارض دیررس.
روش‌های درمان شکستگی بینی
درمان شکستگی در بینی، بسته به نوع، شدت و زمان تشخیص آن متفاوت است. به طور کلی، رویکردهای درمانی می‌توانند برخی اقدام‌های محافظه‌کارانه یا حتی جراحی را در پیش بگیرند. در بخش زیر می‌خواهیم این موارد را بیشتر بررسی کنیم.
اقدام‌های اولیه بعد از شکستن بینی
معمولا اقدام‌های اولیه در موارد شکستگی‌های بدون جابه‌جایی یا با جابه‌جایی اندک و زمانی که بیمار خیلی زود پس از آسیب مراجعه کرده باشد، توصیه می‌شوند. در این شرایط، کنترل درد با استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه مانند «استامینوفن» یا «ایبوپروفن» صورت می‌گیرد. وقتی درد شدیدتر باشد، پزشک مسکن‌های قوی‌تری را تجویز می‌کند.
استفاده از کمپرس سرد یا یخ پیچیده شده در پارچه به مدت 15-20 دقیقه، چند بار در روز، به ویژه در 48 ساعت اول پس از آسیب، به کاهش تورم کمک می‌کند. بالا نگه داشتن سر هنگام استراحت هم مفید است.
جااندازی بسته شکستگی بینی
این روش برای درمان شکستگی‌هایی با جابه‌جایی استخوان‌های بینی انجام می‌شود. هدف از جااندازی، بازگرداندن قطعات شکسته شده به موقعیت آناتومیک درستشان به شمار می‌رود. بهترین زمان برای انجام جااندازی معمولا 5 تا 10 روز پس از آسیب است؛ یعنی زمانی که تورم اولیه تا حدی فروکش کرده اما استخوان‌ها هنوز به طور کامل جوش نخورده‌اند. با این حال، در برخی موارد، اگر جابه‌جایی شدید باشد، ممکن است جااندازی زودتر هم انجام شود.
پزشک پس از بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی (بسته به شرایط بیمار و شدت شکستگی) با استفاده از ابزارهای مخصوص، قطعات شکسته‌شده استخوان بینی را به آرامی به جای خود برمی‌گرداند. معمولا پس از جااندازی، از یک آتل خارجی (External Splint) برای محافظت و ثابت نگه داشتن بینی در موقعیت جدید به مدت 1 تا 2 هفته استفاده می‌شود. در برخی موارد، شاید از تامپون بینی هم برای حمایت داخلی و جلوگیری از خونریزی استفاده شود که معمولا پس از چند روز آن را برمی‌دارند.
جراحی باز شکستگی بینی
هنگامی که پزشک با شکستگی‌های پیچیده، شکستگی‌هایی همراه با آسیب به سایر ساختارهای صورت یا زمانی که جااندازی بسته، موفقیت‌آمیز نباشد، روبه‌رو شود شاید گزینه جراحی باز را روی میز بگذارد. در این روش، جراح از طریق برش‌های کوچک در داخل یا خارج بینی به استخوان‌های شکسته دسترسی پیدا می‌کند، قطعات را به طور دقیق در جای خود قرار می‌دهد و آن‌ها را ثابت می‌کند.
عوارض شکستگی بینی
اگرچه درمان مناسب می‌تواند به بهبودی کامل بینی شکسته کمک کند؛ اما در برخی موارد، به خصوص در صورت عدم درمان یا درمان ناکافی، ممکن است عوارضی پس از شکستن بینی ایجاد شود. این عوارض می‌توانند کوتاه‌مدت یا بلندمدت باشند و بر ظاهر و عملکرد بینی تاثیر بگذارند. برخی از مهمترین این عوارض را در بخش زیر توضیح می‌دهیم.
عوارض کوتاه‌مدت شکستگی در بینی
سه مورد از مهمترین عوارض کوتاه‌مدت شکستن بینی شامل موارد زیر می‌شوند.
هماتوم سپتوم (Septal Hematoma)
این عارضه می‌تواند منجر به انسداد بینی، درد و در صورت عدم تخلیه، به آسیب دائمی غضروف و بدشکلی بینی (بینی زین اسبی) منجر شود.
عفونت (Infection)
به خصوص در شکستگی‌های باز که پوست پاره شده و استخوان در معرض هوا قرار گرفته است، خطر عفونت وجود دارد. علائم عفونت شامل قرمزی، گرما، تورم و ترشحات چرکی هستند.
خونریزی مداوم یا شدید (Persistent or Severe Bleeding)
اگر خونریزی پس از اقدامات اولیه متوقف نشود یا به شدت ادامه یابد، ممکن است نیاز به اقدامات پزشکی بیشتری باشد.
عوارض بلندمدت شکستگی در بینی
موارد زیر در شمار عوارض بلندمدت به وجود آمدن شکستگی در بینی هستند.
بدشکلی دائمی بینی (Permanent Deformity)
اگر شکستگی بینی به درستی جااندازی نشود یا به خوبی جوش نخورد، ممکن است بینی برای همیشه تغییر شکل دهد (مانند کج شدن، فرورفتگی یا پهن شدن).
مشکلات تنفسی مزمن (Chronic Breathing Problems)
تغییر شکل ساختار داخلی بینی، مانند انحراف تیغه بینی ناشی از شکستگی می‌تواند منجر به انسداد مزمن راه هوایی و مشکلات تنفسی شود.
کاهش یا از دست دادن حس بویایی (Anosmia or Hyposmia)
آسیب به عصب بویایی در حین شکستگی می‌تواند کاهش یا از دست دادن دائمی حس بویایی را به دنبال داشته باشد.
تشکیل بافت اسکار (Scar Tissue Formation)
جراحی یا آسیب‌های شدید می‌توانند منجر به تشکیل بافت اسکار در داخل یا خارج بینی شوند که ممکن است بر ظاهر و عملکرد آن تاثیر بگذارد.
فیستول سپتوپالاتال (Septopalatal Fistula)
یک عارضه نادر است که در آن یک سوراخ غیرطبیعی بین تیغه بینی و سقف دهان ایجاد می‌شود.
آبسه مغزی (Brain Abscess) یا مننژیت (Meningitis)
این عوارض بسیار نادر هستند و معمولا در شکستگی‌های قاعده جمجمه رخ می‌دهند که باعث ارتباط بین بینی و مغز می‌شود.
فرق ضرب دیدگی بینی و شکستگی بینی چیست؟
تصور کنید بینی شما به یک جسم برخورد می‌کند. در هر دو حالت ضرب‌دیدگی و شکستگی، این امکان وجود دارد که درد، تورم و حتی کمی کبودی را تجربه کنید؛ اما دو تفاوت اساسی در نوع آسیبی که به ساختار بینی وارد می‌شود وجود دارد که در این بخش می‌خواهیم آن‌ها را توضیح دهیم.
ضرب‌دیدگی بینی و آسیب به بافت‌های نرم
در ضرب‌دیدگی بینی، نیروی وارد شده به بینی به اندازه‌ای نیست که باعث شکستن استخوان‌ها یا غضروف‌های آن شود. در عوض، این نیرو به بافت‌های نرم بینی که شامل پوست، عروق خونی کوچک، عضلات و غشاهای مخاطی هستند، آسیب می‌زند.
این مورد مانند زمانی است که به بازوی خود ضربه می‌زنید و دچار کبودی می‌شوید. در این وضعیت، استخوان بازوی شما سالم است؛ اما عروق خونی کوچک زیر پوست پاره شده‌اند و باعث کبودی و درد می‌شوند. ضرب‌دیدگی بینی مشابه این وضعیت است. علائم معمول ضرب‌دیدگی بینی شامل موارد زیر می‌شوند:
- درد موضعی و تشدید درد با لمس بینی
- تورم اندک تا متوسط در ناحیه بینی و اطراف آن
- کبودی با افزایش و تغییر رنگ به مرور زمان
- معمولا بدون تغییر شکل ظاهری قابل‌توجه در ساختار بینی
- گاهی خونریزی اندک
شکستگی بینی و آسیب به ساختار استخوانی یا غضروفی
در شکستگی بینی، نیروی وارد شده به بینی به اندازه‌ای قوی است که باعث شکستن یک یا چند استخوان یا غضروف تشکیل‌دهنده ساختار بینی می‌شود. این شکستگی می‌تواند به صورت ترک خوردن، جابه‌جایی قطعات یا خرد شدن استخوان یا غضروف رخ دهد. در واقع، ضربه به بینی مانند ضربه به یک شاخه نازک درخت است که شاید بشکند و قطعات آن از هم جدا شوند یا خم شود.
علائم شایع شکستگی بینی (علاوه بر علائم ضرب‌دیدگی)
- درد شدید پس از آسیب
- تورم قابل توجه و سریع در ناحیه بینی و اطراف آن با احتمال گسترش به زیر چشم‌ها
- کبودی وسیع
- تغییر شکل ظاهری بینی
- مشکل در تنفس از راه بینی
- خونریزی از بینی (گاهی شدید و طولانی)
- احساس حرکت غیرطبیعی یا صدای ساییدگی هنگام لمس بینی (در برخی موارد)
چه زمانی شکستگی بینی با جراحی درمان می‌شود؟
تصمیم برای انجام جراحی بینی شکسته زمانی گرفته می‌شود که پزشک نتواند از راه‌های دیگر به اهداف درمانی خود برسد یا عوارضی وجود داشته باشند که نیاز به مداخله مستقیم جراحی را ضروری می‌کنند. البته، تصمیم نهایی برای انجام جراحی شکستگی در بینی توسط پزشک متخصص گوش، حلق و بینی یا جراح پلاستیک صورت و بر اساس ارزیابی دقیق نوع و شدت شکستگی، شرایط بیمار و اهداف درمانی گرفته می‌شود. مهمترین این موارد را در ادامه می‌خوانید.
وجود شکستگی‌های پیچیده و خرد شده در بینی
وقتی استخوان بینی به چند قطعه کوچک خرد شده باشد، جااندازی دقیق این قطعات از طریق پوست (جااندازی بسته) دشوار یا گاهی غیرممکن است. در این موارد، جراحی باز به جراح اجازه می‌دهد تا قطعات استخوانی را به طور مستقیم ببیند، آن‌ها را به درستی در کنار هم قرار دهد و با استفاده از پیچ و پلاک‌های کوچک یا سیم‌های ظریف ثابت کند.
شکستگی‌های همراه با جابه‌جایی شدید
اگر قطعات شکسته شده استخوان بینی به شدت از موقعیت طبیعی خود جابه‌جا شده باشند و این جابه‌جایی منجر به تغییر شکل واضح بینی و اختلال در عملکرد آن (مانند مشکل در تنفس) شده باشد، جراحی باز بهترین راه برای بازگرداندن ساختار صحیح بینی خواهد بود. در این حالت، جراح می‌تواند قطعات را به دقت در جای خود قرار دهد و آن‌ها را تثبیت کند.
شکستگی‌های همراه با آسیب به سایر ساختارهای صورت
وقتی شکستگی بینی با آسیب به سایر استخوان‌های صورت مانند استخوان‌های گونه، فک یا حدقه چشم همراه باشد، نیاز به جراحی باز برای ترمیم همزمان این آسیب‌ها بیشتر احساس می‌شود.
شکستگی‌های تیغه بینی با جابه‌جایی قابل توجه یا هماتوم سپتوم درمان نشده
در شکستگی تیغه بینی که باعث جابه‌جایی قابل توجه و انسداد راه هوایی شود، نیاز به جراحی برای صاف کردن و تثبیت تیغه بسیار جدی می‌شود. همچنین، اگر هماتوم سپتوم (تجمع خون در تیغه بینی) به موقع تخلیه نشود و آسیب غضروف و خطر بدشکلی بینی را به وجود آورد، بنا بر تشخیص پزشک، مداخله جراحی برای ترمیم غضروف آسیب‌دیده ضروری است.
شکستگی‌های قدیمی که به درستی جوش نخورده و منجر به بدشکلی یا مشکلات عملکردی شده‌اند
وقتی شکستگی بینی به درستی جوش نخورد و بدشکلی ظاهری یا مشکلات تنفسی مزمن را ایجاد کرده باشد، شاید جراحی ترمیمی بینی (رینوپلاستی ثانویه) برای اصلاح این مشکلات پیشنهاد شود. معمولا این جراحی از جراحی اولیه شکستگی، پیچیده‌تر است.
وجود شکستگی‌های باز
در شکستگی‌های باز که پوست بینی پاره شده و استخوان شکسته در معرض محیط قرار گرفته است، خطر عفونت بالاست. معمولا این نوع شکستگی‌ها به جراحی برای تمیز کردن زخم، برداشتن بافت‌های آلوده و تثبیت استخوان شکسته نیاز دارند.
مواردی که جااندازی بسته موفقیت‌آمیز نبوده
اگر تلاش برای جااندازی بسته شکستگی در بینی موفقیت‌آمیز نباشد و قطعات استخوان به درستی در جای خود قرار نگیرند، شاید جراحی باز برای دستیابی به نتیجه مطلوب ضروری باشد.
آیا برای شکستگی بینی درمان خانگی وجود دارد؟
در حقیقت، هیچ درمان خانگی‌ای برای بینی شکسته وجود ندارد که بتواند استخوان یا غضروف شکسته را به جای خود برگرداند یا آن را ترمیم کند. شکستگی بینی یک آسیب ساختاری محسوب می‌شود که در بسیاری از موارد به مداخله مستقیم پزشکی برای جااندازی درست نیازمند است.
با این حال، برخی اقدام‌ها و مراقبت‌های خانگی می‌توانند به تسکین علائم، کاهش ناراحتی و کمک به روند بهبودی پس از دریافت درمان پزشکی کمک کنند. این اقدام‌ها جایگزین درمان پزشکی نیستند، اما می‌توانند مکمل آن باشند. مواردی مانند استفاده از کمپرس سرد، بالا نگه داشتن سر، استراحت کافی، دستکاری نکردن بینی، مصرف داروهای مسکن، جلوگیری از وارد آمدن ضربه جدید به بینی، آهسته فین کردن و مرطوب نگه داشتن هوا می‌توانند کمک کننده باشند.
سوالات متداول شکستگی بینی
در بخش زیر با پرتکرارترین پرسش‌ها پیرامون شکستگی در بینی روبه‌رو می‌شوید.
آیا می‌توان بعد از شکستن بینی، جراحی زیبایی بینی (رینوپلاستی) انجام داد؟
بله، اما معمولا توصیه می‌شود حداقل 6 تا 12 ماه پس از بهبودی کامل شکستگی و فروکش کردن کامل تورم برای این جراحی، اقدام کنید.
چه مدت طول می‌کشد تا یک بینی شکسته به طور کامل بهبود پیدا کند؟
معمولا بهبودی بین 4 تا 8 هفته طول می‌کشد. با این حال، تورم و کبودی، مدت بیشتری باقی می‌مانند. بهبودی کامل ظاهر بینی هم شاید چند ماه طول بکشد.
آیا می‌توان بعد از درمان شکستگی در بینی ورزش کرد؟
در طول دوره بهبودی، باید از ورزش‌های تماسی و فعالیت‌هایی که خطر ضربه به بینی را افزایش می‌دهند، خودداری کنید. پزشک شما زمان مناسب برای بازگشت به فعالیت‌های ورزشی را تعیین می‌کند.
درمان تخصصی و ترمیم بینی شکسته خود را به دکتر قارونی بسپارید
شکستگی بینی، فراتر از یک آسیب ساده فیزیکی است و می‌تواند بر کیفیت تنفس و زیبایی چهره شما سایه بیندازد. انتخاب پزشک متخصص آگاه و با تجربه، گامی سرنوشت‌ساز در بازگرداندن سلامت و حفظ این توازن است. دکتر قارونی، با تخصص ویژه در حوزه گوش، حلق، بینی و ترمیم بینی، دیدگاهی جامع به درمان شکستگی در بینی دارد. او با ارزیابی دقیق وضعیت پزشکی شما و در نظر گرفتن ساختار منحصربه‌فرد چهره‌تان، بهترین نتیجه ممکن را از درمان شکستگی بینی شما به وجود می‌آورد. اعتماد به تخصص دکتر قارونی، اطمینان از انتخابی هوشمندانه برای سلامت و زیبایی بینی شماست. برای دریافت مشاوره و استفاده از خدمات حرفه‌ای مجموعه دکتر قارونی با مشاوران ما تماس بگیرید.
بدون دیدگاه